معرفی مقاله | درآمدی بر شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی
وسائل ـ این مقاله با هدف معرفی شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی با معرفی مؤلفه های شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی به آزمون نظری فرضیه تحقیق یعنی «توزیع منصفانه منابع، فرصت ها و امکانات بر اساس شایستگی ها، توجه به حق منابع و عوامل تولید، توجه به حق نسل های آینده، سهم بری عوامل تولید بر اساس استحقاق ها و میزان مشارکت، بازتوزیع درآمد و ثروت و توجه به بهبود وضعیت رفاه جامعه از مهم ترین مؤلفه های شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی می باشند» می پردازد.
به گزارش خبرنگار وسائل، در اسلام هیچ موضوعی به اندازه عدالت در مسائل اجتماعی و فردی مورد توجه قرار نگرفته است و چون کارکرد اصلی و تشکیل نظام اسلامی استقرار عدالت و قسط اسلامی می باشد؛ توجه به موضوع عدالت اقتصادی و رصد حرکت اقتصاد به سمت وضعیت عادلانه مطلوب امری ضروری است.
مساله تحقیق که با روش توصیفی ـ تحلیلی و در قلمرو ادبیات اندیشه اسلامی و دانش اقتصادی ارائه می شود؛ تبیین و تدوین شاخص ترکیبی برای عدالت اقتصادی با رویکرد اسلامی است.
عدالت از جمله مفاهیمی است که در همه اعصار مورد توجه بوده است و تفسیر های مختلفی در تاریخ جوامع انسانی به خود دیده است و مکاتب گوناگون هر یک به فراخور حال، در صدد ارائه تعریفی از عدالت، تبیین ابعاد، راه‌های تحقق و چگونگی مبارزه با بی عدالتی هستند و یکی از مهم ترین اهداف فعالیت‌های خود را دستیابی به عدالت اعلام می دارند.
بر اساس آموزه‌های اسلامی، عدالت موجب حیات و بقای احکام و سبب بی نیازی مردم می شود و پیوند دهنده انسانها در داخل اجتماع و عامل انسجام است و عدم وجود آن باعث فروپاشی نظام و اجتماع می‌گردد که مؤید آن، بیان امیر مؤمنان علی(ع) است که ملاک حکمرانی صحیح را اجرای عدالت دانسته اند و در مقابل، ظلم را عامل جدایی در جامعه برشمرده اند؛ لذا وظیفه اصلی حاکمان و حکومت های اسلامی رعایت عدالت، گســترش آن و تربیت انسان های عدالــت محور و عدالتخواه خواهد بود.
از آنجایی که در متون اسلامی کم تر موضوعی به اندازه عدالت مورد توجه قرار گرفته است و فوری ترین هدف تشکیل نظام اسلامى، استقرار عدالت و قسط اسلامی بیان شده است؛ توجه به مسئله عدالت اقتصادی امری حیاتی است و برای رصد حرکت اقتصاد به سمت وضعیت عادلانه مطلوب و همچنین علامت دهی و ارائه طریق برای وصول به این مهم، تدوین شاخصی برای تبیین عدالت اقتصادی، اجتناب ناپذیر می باشد.
این مهم پس از بیان تعریف گسترده از عدالت با رویکردی اسلامی، تبیین مفهوم آن و همچنین تدوین چارچوب نظری تلفیقی صورت پذیرفته است. پرسش اصلی پژوهش این است که در چارچوب تعریف گسترده عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی «مؤلفه های اصلی شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی کدام اند؟» که در راستای یافتن پاسخ منطقی این پرسش، فرضیه «توزیع منصفانه منابع، فرصت ها و امکانات بر اساس شایستگی ها، توجه به حق منابع و عوامل تولید، توجه به حق نسل های آینده، سهم بری عوامل تولید بر اساس استحقاق ها و میزان مشارکت، بازتوزیع درآمد و ثروت و توجه به بهبود وضعیت رفاه جامعه از مهم ترین مؤلفه های شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی می باشند» به لحاظ نظری و با استنادات معتبر اقتصادی و اسلامی آزمون می شود.
در بخش دوم، ادبیات پژوهش بیان می گردد. بخش سوم حاوی مؤلفه های شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی است و بخش چهارم شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی را معرفی می کند. خلاصه و نتایج نیز در بخش پنجم خواهد آمد.
اهداف و ایده‌های مقاله
این مقاله با هدف معرفی شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی با طرح این پرسش آغاز شد که «مؤلفه های شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی کدام اند؟» آنگاه این مؤلفه ها با مراجعه به ادبیات اقتصادی و اسلامی در زمینه عدالت اجتماعی به طور کلی و عدالت اقتصادی به طور خاص مورد کنکاش جدی قرار گرفت تا بتوان به آزمون نظری فرضیه تحقیق یعنی «توزیع منصفانه منابع، فرصت ها و امکانات بر اساس شایستگی ها، توجه به حق منابع و عوامل تولید، توجه به حق نسل های آینده، سهم بری عوامل تولید بر اساس استحقاق ها و میزان مشارکت، بازتوزیع درآمد و ثروت و توجه به بهبود وضعیت رفاه جامعه از مهم ترین مؤلفه های شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی می باشند» پرداخت.
نتایج نظری و راهبردی مقاله
در گام نهایی بر اساس این مؤلفه ها، چارچوب کلی شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی معرفی گردید و نتایج زیر به دست آمد:
عدالت اقتصادی به طور موسع را می توان این گونه تعریف نمود که «عدالت اقتصادی دادن حق هر صاحب حقی در عرصه اقتصاد و توزیع منصفانه منابع، امکانات و فرصت ها با درنظرگرفتن استحقاق های عوامل اقتصادی؛ قبل از تولید، در فرایند تولید و پس از تولید، می باشد.»
توزیع منصفانه منابع، فرصت ها و امکانات بر اساس شایستگی ها به عنوان یکی از مؤلفه های شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی می باشد.
توجه به حق منابع و عوامل تولید و همچنین توجه به حق نسل های آینده از مؤلفه های دیگر شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی هستند.
سهم بری عوامل تولید بر اساس استحقاق ها و میزان مشارکت، بازتوزیع درآمد و ثروت و توجه به بهبود وضعیت رفاه جامعه از دیگر مؤلفه های شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی می باشند.
انتظار همراهی مثبت میان شاخص فیزیکی کیفیت زندگی (PQLI)، میزان بهره مندی از امکانات رفاهی، بهره وری کل عوامل تولید (TFP)، شاخص رفاه آمارتیاسن سنجه نسبت سرمایه گذاری در بخش تأسیسات و تجهیزات زیربنایی به برداشت از منابع طبیعی و نسبت سهم جبران خدمات کارکنان در حسابهای ملی به تولید ناخالص داخلی و همچنین همراهی منفی شاخص فوستر، گریر و توربک (FGT) با روند عدالت وجود دارد.
مقاله «درآمدی بر شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی» توسط عباس شاکری، فرشاد مؤمنی، امیر خادم علیزاده، سیدهادی مخزن موسوی، نگاشته شده و در فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات اقتصاد اسلامی، دوره 19، شماره 74، تابستان 1398، صفحه 5-33 منتشر شده است.
برای مشاهده اصل مقاله اینجا را کلیک کنید./204/241/ح
برچسب ها:
درآمدی بر شاخص ترکیبی عدالت اقتصادی با رویکردی اسلامی ، معرفی مقاله ، وسائل ، اقتصاد اسلامی ، عدالت اقتصادی سقط جنین مدل نوین زنده به گور کردن فرزندان است / مشترکات جاهلیت قدیم و مدرن
تأثیر مثبت رسانه‌های تخصصی در خنثی کردن ترفند رسانه‌ای دشمن / «فقه حکومتی» پشتوانه علمی انقلاب اسلامی
ضرورت توجه به نظریه ارتباطات در فقه رسانه
طعمه یا امانت؛ اخلاق حرفه‌ای کارگزاران عمومی در اندیشه علوی
نشست علمی «قدس و فلسطین در آینه فقه مقاومت»
مبانی دینی دفاع از قدس شریف
معرفی کتاب | اندیشه مقاومت از منظر حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
اطلاع نگاشت | سیره عملی و گفتاری علمای شیعه در حمایت از فلسطین
فقه القضا | بررسی حکم انواع رشوه در غیر باب قضا
نظام موظف به پشتیبانی مالی و جانی از گزارشگران فساد است
مستثنیات نظارت شورای نگهبان بر اقدامات مجلس شورای اسلامی
نقش منفی دنیامداری نخبگان و خواص بر انحراف جامعه
محرومیت مجرم از حقوق اجتماعی در جرایم عمدی
بررسی مشکلات بین حضانت و ولایت از نظر فقهی و حقوقی
پیشگیری از فساد در منظومه فکری اسلام ناب مهم‌تر از مجازات مفسدان است
سن ازدواج از شاخص های مهم برای ارزیابی بهداشت جسمی و روانی افراد جامعه محسوب می شود / افزایش سن تمایل به تجرد زیستی را بیشتر می کند
افراد ضعیف‌الایمان؛ مهم‌ترین طعمه منافقین در دولت اسلامی
فقه بورس | بررسی ادله وکالت شخص حقوقی
عرصه‌های حقوق بشر اسلامی و کرامت انسان و پیشنهاد‌هایی برای ضمانت اجرای آن
قم
اذان صبح
۰۴:۳۸:۱۳
طلوع افتاب
۰۶:۱۲:۳۷
اذان ظهر
۱۳:۰۳:۴۴
غروب آفتاب
۱۹:۵۴:۱۰
اذان مغرب
۲۰:۱۲:۲۱